3 MAYIS 1944

3 Mayıs 1944 Tarihli Gösteriler ve Dava || 19 Mayıs 1944 Nutku ve Sonrası || İsmet İnönü'nün nutkundan sonra tutuklanan insanların suçlandığı temel fikirleri || Basın ve Turancılık Davası || Davanın Gelişimi || İstanbul Tophane Askeri Hapishanesi’nde bulunan asker sanıklar

Davanın Gelişimi
sayfa-1- || sayfa-2-

3 Mayıs tarihli gösterilerin ve 19 Mayıs Nutku'nun ardından toplanan milliyetçilerin davası, İstanbul 1 numaralı Örfi İdare mahkemesinde görüşülmeye başlanmıştır. Davada toplam 23 sanık yargılanmıştır.

İstanbul Tophane Askeri Hapishane'sinde bulunan asker sanıklar;

• Dr. Yüzbaşı Hasan Ferit Cansever
• Dr. Üsteğmen Fethi Tevetoğlu
• Piyade Üsteğmen Alparslan Türkeş
• Piyade Teğmen Nurullah Barıman
• Topçu Asteğmen Zeki Özgür(Sofuoğlu)
• Ulaştırma Asteğmen Fazıl Hisarcıklı

Aynı cezaevinde bulunan sivil sanıklar ;

• Nihâl Atsız  Edebiyat Öğretmeni
• Hüseyin Namık Orkun  Tarih Öğretmeni
• Nejdet Sancar  Edebiyat Öğretmeni
• Saim Bayrak Temyiz Mahkemesi Evrak Memuru
• İsmet Rasin Tümtürk  İstanbul Belediyesi Murakıbı
• Cihat Savaşfer  Y.Mühendis Mektebi Öğrencisi
• Muzaffer Eriş           "                   "             "
• Fehiman Altan         "                   "             "
• Yusuf Kadıgil    Lise Öğrencisi
• Cebbar Şenel   Adana Adliyesi'nde Hâkim Adayı

 Sansaryan Han'da bulunan Emniyet Müdürlüğü hücrelerinde bulunan sivil sanıklar ;

• Zeki Velidi Togan   Türk Tarihi Profesörü
• Orhan Şaik Gökyay  Ankara Konservatuarı Direktörü
• Hikmet Tanyu    İçişleri Bakanlığında Memur
• Reha Oğuz Türkkan   İ.Ü. Doktora Öğrencisi
• Hamza  Sadi Özbek   Aydın Maliye Tahsilat Şefi
• Cemal Oğuz  Öcal   Gazi Eğitim Enstitüsü Öğrencisi
• Said Bilgiç Ankara Adliyesi'nde  Hâkim Adayı

Aynı davadan sanık olarak Mehmet Külâhlıoğlu ve Osman Yüksel Serdengeçti de bir süre tutuklu kalmışlardır .

1944 Olayı sanıklarından Alparslan Türkeş, İsmet Paşa'nın 19 Mayıs Nutku'ndan birkaç gün sonra görev yeri olan Erdek'te gözaltına alınmıştı. Gözaltına alma sırasında bölük odası ve evi aranmış, daha sonra İstanbul Merkez Komutanlığına götürülerek 13 Haziran 1944 günü Askerî Tutuk ve Cezaevi'nin hücresine kapatılmıştır. Burada beş ay tutuklu kalan Türkeş, rahatsızlığı sebebiyle Haydarpaşa Askerî Hastanesi'ne nakledildi ve bir ay süreyle tedavi gördü. Daha sonra sıkıyönetim komutanlığının baskısıyla hastaneden alınarak tekrar Tophane'daki hücresine konuldu. Hücreye döndükten birkaç gün sonra Emniyet Müdürlüğü olarak kullanılan Sansaryan Han'a götürülerek sorugulanmaya başlandı.

 Yakın tarihimize "Tabutluklar" adı ile geçen, tavanlarında beş yüzer mumluk ampullerin yandığı işkence odalarına kapatıldı. Dönemin Emniyet Müdürü Ahmet Demir ve Savcı Kazım Alöç tarafından Nihal Atsız'a yazmış olduğu mektuplar yüzünden sorguya çekildi. Hükûmeti devirmek amacıyla ihtilâl hazırlığı yapmakla suçlandı.Suçlamaları kabul etmeyen Türkeş'in sorgulama sırasındaki ifadeleri ibret vericidir. Türkeş anılarında konuyu şöyle izah etmektedir; "Biz, milliyetçiyiz. Biz bütün Türklerin,dünyada yaşayan Türklerin mutlu olmasını istiyoruz, esaretten kurtulmasını istiyoruz. Yani bu fikir, eğer Turancılıksa; bu fikri taşıyoruz. Biz komünizme karşıyız. Komünizm ideolojisi, beğenmediğimiz bir siyasî ve iktisadî görüştür. Biz milliyetçi yazılar yazmayı, memlekete hizmet kabul ettik. Onun için, Orkun dergisine yazı gönderdim. Nihâl Atsız Bey'le zaman zaman memleket meseleleri üzerine mektuplaştık." Alpaslan Türkeş, anılarında kendisine yapılan işkenceler hususunda ise şunları söylemektedir; "Acımasızca parmaklarımdan birini yakalayıp, tırnağımı çektiler. Aslında, ben o görevlilere acıyordum. Yönetim, bizi faşistlikle suçluyor ama, tüm faşizan yöntemleri kendileri kullanıyordu. İçimden bu da geçer yahu, diyordum. Memurların gözü bir şey görmüyordu" .

 Turancılık davası, 7 Eylül 1944 günü başladı. Duruşma açıldığında, sıkıyönetim komutanlığının son tahkikat kararı, Savcı Kâzım Alöç tarafından okundu. Kararın başlangıcında yer alan "vatana ihanetleri sabit olanlar..." ibaresi sanıkları daha yargılamadan suçlu ilân ediyordu. Esasında bu üslûp, İsmet Paşa'nın 19 Mayıs Nutku'nun bir taklidinden başka bir şey değildi. Muhakeme sırasında Türkçüler kendilerine yapılan işkencelerden bahsetmişler, rasizm'i (ırkçılık) raşitizm (çocuk hastalığı) olarak telâffuz eden savcı sanıkların ifadelerini mahkeme zabıtlarına geçirtmemiş, itirazları yapanlar ya azarlanmış ya da dışarı atılmıştır. Türk ülkesinde, Türk mahkemelerinde, suçları Türkçülük olanları cezalandırabilmek için çok değişik oyunlar oynanmıştır.

 <<< geri

ileri >>>